Siêu âm bụng tổng quát là thủ thuật cơ bản để thăm khám thường quy nhằm mục đích kiểm tra sức khỏe định kỳ toàn bộ các cơ quan trong cơ thể hoặc đánh giá những bệnh lý đã biết trước.
Siêu âm là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp bạn phát hiện sớm nhiều loại bệnh lý về các cơ quan trong ổ bụng. Là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến, đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện sớm các bệnh lý liên quan đến các cơ quan trong ổ bụng như gan, mật, tụy, lách, thận, và các mạch máu lớn trong khu vực này. Phương pháp siêu âm có khả năng xác định các vấn đề như khối u, sỏi, viêm nhiễm, tổn thương mô mềm, hay bất thường về hình dạng và kích thước của các cơ quan nội tạng.
Nhờ tính an toàn, không xâm lấn và không sử dụng bức xạ, siêu âm thường được khuyến nghị là một trong những kỹ thuật chẩn đoán đầu tiên khi có các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, hoặc có nghi ngờ bệnh lý ổ bụng.
Những đối tượng nào cần thực hiện phương pháp này và siêu âm tổng quát là siêu âm những bộ phận nào? Hãy cùng drhoasieuam.com tìm hiểu nhé!
1. Siêu âm là gì?
Siêu âm (tên tiếng Anh là ultrasound) là một phương pháp cận lâm sàng nhằm hỗ trợ đắc lực cho các bác sĩ trong việc chẩn đoán và theo dõi người bệnh. Là phương pháp chẩn đoán bệnh lý bằng cách sử dụng một đầu dò phát sóng âm tần số cao để ghi lại hình ảnh trực tiếp bên trong cơ thể, sau đó phản xạ trở lại và thể hiện thông qua hình ảnh y khoa.
Ngày nay nhờ sự phát triển của công nghệ, khoa học kĩ thuật , trang thiết bị, máy móc hiện đại mà hình ảnh siêu âm được thể hiện một cách chân thật và rõ nét nhất, hỗ trợ các bác sĩ lâm sàng chẩn đoán bệnh một cách chính xác, từ đó áp dụng phương pháp điều trị đúng đắn và hiệu quả. Sự phát triển của công nghệ siêu âm đã mang lại những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực y học. Hiện nay, các máy siêu âm tiên tiến sử dụng công nghệ 3D, 4D và Doppler, cho phép tạo ra hình ảnh sắc nét và chân thực hơn, giúp bác sĩ có cái nhìn rõ ràng về các cấu trúc bên trong cơ thể.
Những cải tiến này không chỉ nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán mà còn giúp phát hiện sớm các bệnh lý mà trước đây có thể khó nhận ra. Việc sử dụng các công nghệ mới cũng cho phép theo dõi sự tiến triển của bệnh và đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị một cách hiệu quả hơn. Nhờ đó, bác sĩ có thể đưa ra các quyết định điều trị đúng đắn và kịp thời, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.
2. Siêu âm bụng tổng quát là siêu âm ở bộ phận nào?
Siêu âm bụng tổng quát là phương pháp siêu âm các cơ quan bên trong vùng bụng và vùng chậu: gan, mật, tụy, thận, lá lách, bàng quang, phần phụ (ở phụ nữ), tiền liệt tuyến (ở đàn ông)… thông qua những hình ảnh thu được từ sự phản xạ của sóng siêu âm. Bằng phương pháp này, bác sĩ phát hiện và chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến các bộ phận này bao gồm:
- Gan: viêm gan do virus, áp xe gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, u gan lành tính và u gan ác tính… Điều này đặc biệt quan trọng để phát hiện sớm ung thư gan hoặc các khối u nhỏ.
- Đường mật: viêm túi mạch, tắc nghẽn, sỏi, u đường mật, polyp túi mạch… Bệnh lý về túi mật: sỏi mật, viêm, áp xe túi mật, dày thành túi mật, xẹp lòng túi mật, u túi mật. Bác sĩ cũng có thể đánh giá tắc nghẽn ở đường mật, là nguyên nhân gây đau đớn và biến chứng cho người bệnh.
- Tuyến tụy: viêm tụy cấp và mãn tính, u tụy, những bất thường tụy bẩm sinh… cũng có thể được phát hiện qua siêu âm.
- Đường tiết niệu: áp xe thận và quanh thận, lao thận, viêm đài bể thận, viêm bàng quang (sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang), khối u đường tiết niệu… Ngoài ra, siêu âm còn có thể kiểm tra tình trạng của thận và bàng quang, phát hiện những bất thường và áp xe quanh thận.
- Lách: lách to, lympho lách, áp xe lách, chấn thương lách. Lúc này kết quả siêu âm bổ sung thông tin rất hữu ích cho bác sĩ lâm sàng.
- Đường tiêu hóa: viêm ruột thừa, viêm túi thừa, viêm đại tràng, viêm manh tràng, tắc ống tiêu hóa, dị vật trong lòng ống tiêu hóa, ung thư đường tiêu hóa…
- Siêu âm ổ bụng cũng có thể kiểm tra tử cung và phần phụ: như teo, viêm, dính, lạc nội mạc tử cung, buồng trứng đa nang, ung thư buồng trứng, u xơ tử cung…
- Tuyến tiền liệt: viêm, nang, ung thư tuyến tiền liệt…
Xem thêm: https://drhoasieuam.com/da-polyp-tui-mat-la-benh-gi/
3. Những lưu ý khi đi siêu âm ổ bụng tổng quát
Khi siêu âm ổ bụng tổng quát bệnh nhân cần phải lưu ý một số vấn đề để sau đảm bảo độ chính xác cho kết quả siêu âm:
- Trước khi siêu âm ổ bụng bệnh nhân nên uống nhiều nước và nhịn tiểu để quá trình thực hiện siêu âm được dễ dàng và cho kết quả chính xác hơn. Khi ta uống nhiều nước, sẽ làm cho dạ dày và một số ống tiêu hóa dễ quan sát hơn, vì nước là môi trường giúp truyền sóng âm tốt nhất.
- Sự cần thiết có nước tiểu trong bàng quang khi siêu âm tuyến tiền liệt ở nam giới, tử cung ở nữ giới là do nước tạo ra môi trường truyền âm cho các tia sóng siêu âm đi qua tốt hơn và giúp quan sát các cơ quan nằm ở sâu bên trong. Khi nhịn tiểu làm căng bàng quang và cho kết quả siêu âm chính xác khi đánh giá các cấu trúc như lòng bàng quang, tuyến tiền liệt, tử cung…một cách chính xác nhất.
- Bệnh nhân nên mặc quần áo thật thoải mái, rộng rãi để quá trình siêu âm được thực hiện một cách thuận tiện.
- Những trường hợp siêu âm túi mật cần phải nhịn ăn trong khoảng 6 giờ vì khi ăn xong, túi mật sẽ co lại và rất khó để để dò tìm dẫn đến bỏ qua những tổn thương nhỏ.
- Những trường hợp khác như béo phì, không khí ở đường ruột hoặc nhiều thức ăn trong dạ dày sẽ ảnh hưởng đến kết quả siêu âm.
- Kĩ thuật siêu âm tổng quát là một phương pháp đơn giản, không xâm lấn, không đau, không sử dụng tia bức xạ nên rất an toàn.
4. Ưu điểm và nhược điểm trong siêu âm bụng tổng quát
Ưu điểm:
- An toàn, không xâm lấn: Siêu âm không sử dụng tia X hoặc bức xạ ion hóa, do đó không gây hại cho cơ thể. Đây là phương pháp an toàn, phù hợp cho cả phụ nữ mang thai và trẻ em.
- Nhanh chóng, tiện lợi: Quá trình siêu âm diễn ra nhanh và thường chỉ mất từ 15-30 phút. Bệnh nhân không cần chuẩn bị phức tạp và có thể thực hiện siêu âm tại các cơ sở y tế gần nhà.
- Chẩn đoán chính xác nhiều bệnh lý: Siêu âm bụng tổng quát cung cấp hình ảnh chi tiết của các cơ quan trong ổ bụng như gan, túi mật, thận, tụy, lách, và đường tiêu hóa. Nhờ đó, bác sĩ có thể phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác nhiều bệnh lý, từ những bệnh nhẹ đến những bệnh nghiêm trọng như khối u.
- Giá thành hợp lý: So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như CT hoặc MRI, siêu âm có chi phí thấp hơn, phù hợp cho những lần kiểm tra định kỳ hoặc tầm soát bệnh lý.
- Theo dõi tiến triển bệnh lý: Bác sĩ có thể sử dụng siêu âm để theo dõi tiến triển của bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị, giúp điều chỉnh kế hoạch điều trị nếu cần.
Nhược điểm:
- Hạn chế trong việc chẩn đoán một số bệnh: Siêu âm bụng tổng quát không thể phát hiện rõ ràng tất cả các loại bệnh, đặc biệt là khi có các tổn thương nhỏ hoặc nằm sâu trong cơ thể. Những tổn thương này có thể yêu cầu các phương pháp khác như CT hoặc MRI để chẩn đoán chính xác.
- Phụ thuộc vào người thực hiện: Chất lượng hình ảnh và độ chính xác của kết quả siêu âm phụ thuộc nhiều vào kỹ năng và kinh nghiệm của bác sĩ siêu âm. Người thực hiện có tay nghề chưa cao có thể bỏ sót những dấu hiệu bệnh lý quan trọng.
- Bị hạn chế bởi lớp mỡ bụng và hơi trong ruột: Ở những người béo phì hoặc có nhiều khí trong ruột, hình ảnh siêu âm có thể bị mờ, giảm chất lượng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán.
- Không tạo được hình ảnh toàn diện 3D: Mặc dù hiện nay có công nghệ siêu âm 3D và 4D, nhưng siêu âm thông thường chỉ cung cấp hình ảnh mặt cắt 2D, nên sẽ hạn chế trong việc quan sát toàn diện các cơ quan.
- Hạn chế ở một số vùng cơ thể: Siêu âm không thể chẩn đoán tốt những cơ quan nằm sau các cấu trúc xương hoặc chứa nhiều khí như phổi hoặc vùng sọ não, do sóng siêu âm khó truyền qua xương và khí.
Nhìn chung, siêu âm bụng tổng quát vẫn là phương pháp chẩn đoán hiệu quả, nhất là khi kết hợp với các kỹ thuật khác để cung cấp thông tin toàn diện hơn cho bác sĩ trong việc đưa ra chẩn đoán và điều trị.
5. Kết luận
Thật vậy! Siêu âm bụng tổng quát là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh an toàn, không xâm lấn, sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của các cơ quan trong cơ thể, giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện các dấu hiệu bất thường. Phương pháp này có nhiều ưu điểm: thực hiện nhanh chóng, không gây đau, không dùng tia bức xạ như X-quang, và có thể áp dụng rộng rãi cho nhiều loại bệnh lý khác nhau.
Tuy nhiên, để có kết quả siêu âm chính xác và đáng tin cậy, điều quan trọng là bạn nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, nơi có trang thiết bị hiện đại và bác sĩ chuyên môn cao. Một địa chỉ uy tín sẽ giúp đảm bảo chất lượng hình ảnh siêu âm, từ đó giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán và phương án điều trị phù hợp cho bệnh nhân.
Đặt lịch siêu âm tổng quát, quý khách vui lòng liên hệ:
PHÒNG SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN
- Địa chỉ: Shop 02 chung cư Mỹ Phú, 60/68 Lâm Văn Bền, Phường Tân Kiểng, Quận 7, TP HCM.
- Giờ hoạt động:
- Thứ Hai đến thứ Bảy: 16:30 – 20:00
- Chủ nhật: 07:30 – 11:30
- SĐT: 0907768037
- Email: info@drhoasieuam.com
- Website: drhoasieuam.com
- Fanpage: DR. HOA SIÊU ÂM
- Fanpage: PHÒNG SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN
Siêu âm gan có cần phải uống nước nhịn tiểu không ạ?
Dạ không ạ, siêu âm kiểm tra gan không cần phải uống nước nhịn tiểu đâu ạ.
Trước đây, để tối ưu kết quả siêu âm gan, người bệnh nên nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước siêu âm, điều này giúp cho túi mật căng sẽ dễ dàng đánh giá hơn. Nhưng với bác sĩ có kinh nghiệm và hệ thống máy móc hiện đại như hiện nay thì vẫn có thể thực hiện siêu âm gan mà không cần chuẩn bị gì đặc biệt.